Koronavirüs salgını ve Rusya’nın Ukrayna’ya akınlarının akabinde, dünya güç kriziyle karşı karşıya kaldı.
ABD’deki akaryakıt fiyatları galon başına 5 dolarda seyrederken, Avrupa’daki güç maliyetleri çok derecede yükselmiş durumda.
Petrolde fiyat artışı uyarısı
Foreign Policy mecmuası, “Yakında 150 dolarlık varil petrole hazır olun” başlıklı bir yazı yayınladı.
Yazıda, acil durum tedbirlerine karşın, fiyat düşüşüne ait ihtimalin çok az olduğu belirtildi.
Biden idaresinin, Stratejik Petrol Rezervi’nden petrol piyasaya sürdüğü ve Suudi Arabistan’a üretimi artırması için davet yaptığı anımsatıldı.
“Eylül sonunda 150 doları aşacak”
Çağrıları birinci başta reddeden Riyad’ın, haziran ayı başlarında halini yumuşattığı, temmuz ve ağustos aylarında ise üretimi artıracağını açıkladığı belirtildi.
Yazının devamında, “Ama bu, tüketiciler için avuntu. Petrol fiyatı düşmedi. Muhtemelen yükselecek ve eylül sonunda varil başına 150 doları aşacak. Bu fiyat, 2008’den beri görülmedi.” denildi.
Fiyat şokunun dört nedeni
Ekonomik sakinlik dayatmak yahut pandemi usulü kapanma yoluyla tüketimde büyük kesintileri zarurî kılmak dışında, Biden idaresinin yaklaşan fiyat şokunu önlemek için yapabileceği çok az şey olduğu, bunun da dört nedeninin bulunduğu aktarıldı.
Tüketici inancı düşük ancak…
İlk neden olarak, petrol fiyatlarının yükselmesine karşın, petrol eserleri tüketiminin düşmemesi gösterildi.
Tüketici inancının düşük olduğu, lakin Amerikalıların büyük ölçülerde eser satın almaya devam ettiği kaydedildi. Öteki büyük iktisatların de artan taleple karşı karşıya kaldığı notuna yer verildi.
Kapasitede yaşanan gerilemeler
İkinci nedenin, daha karmaşık ve ham petrolün kullanılabilir petrol eserlerine dönüştürülme biçimleriyle bağlantılı olduğuna vurgu yapılarak, şöyle denildi:
“Koronavirüs salgını, ABD ve Avrupa’daki birden fazla rafinerinin kapanmasıyla global arıtma kapasitesinde düşüşe şahit oldu. Bazı tesisler pandemi nedeniyle kapatıldı.
Ancak, 2019’un sonlarında petrol şirketleri, daralan marjlar ve gelecekteki meçhul talepler nedeniyle rafineri kapasitesindeki düşüşleri esasen gözlemliyordu.”
Envanterler süratli biçimde tükeniyor
Ulusların ve şirketlerin, gelecekte kullanılmak üzere depolanan petrol ve petrol eserleri envanterlerinden faydalanabildiği, bununla birlikte envanterlerin süratli bir formda tükendiği tabir edildi.
Bu durum, fiyatların artmaya devam etmesinin üçüncü nedeni olarak sıralandı.
Az ölçüde yedek kapasite kaldı
Aynı yazıda dördüncü nedenden, “Üreticiler, olağan koşullar altında daha fazla petrol piyasaya sürerek daha yüksek talep düzeylerine yanıt verir. Fakat global petrol iktisadında şaşırtan derecede az ölçüde yedek kapasite kaldı.
Dünyanın en büyük petrol üreticisi olan ABD, 2022’de üretimini günde 720 bin varile kadar artıracak. Suudi Arabistan liderliğindeki OPEC’in yedek kapasitesi günde 2 milyon varilden az.
Uzmanlar: Günde 600 bin varillik artış zor
OPEC, temmuz ve ağustos aylarında günde yaklaşık 600 bin varillik artış duyurdu. Lakin uzmanlar, kümeye birçok üye ülkede kotaları vuran mevcut zorluklar nedeniyle OPEC’in bu düzeye ulaşmasını beklemiyor.” formunda bahsedildi.
