AYDIN HASAN / Ankara – Türkiye ile Libya arasında Akdeniz’de Deniz Yetki Alanlarının Sınırlandırılması Anlaşması, 27 Kasım 2019 tarihinde imzalandı. Cumhurbaşkanı Erdoğan, Aralık 2019’ta TRT yanınında, “Şimdi çok önemli bir kazanım Doğu Akdeniz’de de geçerli ve Libya ile yapılan bir anlaşma var. Bu anlaşma ile Türkiye aslında yine bazı oyunları bozdu” demişti. O dönemde Doğu Akdeniz’de Türkiye’nin karşısında Yunanistan’ın yanı sıra Mısır, BAE, İsrail ve Fransa bir cephe oluşturmuştu.
Libya ile yapılan deniz yetki anlaşması, 18 Mart 2020’de BM’ye bildirildi ve 30 Eylül 2022’de tescil edildi. Türkiye geçen süre içerisinde, diplomasisi ve donanmasının gücü ile Yunanistan ve GKRY’nin Türk kıta sahanlığını 10’un üzerinde delme girişimini engelledi. Türkiye’nin kararlı tavrı, nedeniyle son bir ay içinde iki ayrı İtalyan gemisinin Yunanistan için Türk kıta sahanlığı içindeki çalışması için izin alınmasına neden oldu.
C/S TELIRI adlı İtalyan kablo döşeme gemisinin Mısır, İsrail, GKRY ve Yunanistan arasındaki kablo anlaşması çerçevesinde Akdeniz’deki çalışması Haziran ayı sonunda Navtex gerilimine neden olmuştu. İtalyan şirketi, çalışmanın Türk kıta sahanlığı içindeki bölümü için Dışişleri Bakanlığı üzerinden Türk makamlarına başvuruda bulunarak izin almıştı. Yunanistan’ın İraklio istasyonu tarafından 21 Temmuz tarihinde İtalyan bayraklı R/V IEVOLI RELLUME Kablo döşeme gemisinin icra edeceği faaliyetlere ilişkin bir kısmı Türk deniz yetki alanlarına giren seyrin duyurusu yayınlandı. Türkiye bölgeye savaş gemilerini göndererek İtalyan gemisinin Türk kıta sahanlığına girişini engelledi. Gelişmenin ardından Yunan ve İtalyan makamları geminin faaliyetleri için Türkiye’ye izin başvurusu yapmak durumunda kaldı.
‘Özel misafir’ Aksungur!
Yunan Kathimerini gazetesi, Türk ve Yunan savaş gemilerinin karşı karşıya geldiği ‘Çoban Adası’ olayının arka planını yazdı. “Türk savaş gemilerine eşlik eden drone” başlığıyla yayımlanan habere göre, Türk savaş gemileri KKTC’den dönerken yön değiştirip Çoban ve Kerpe adasının güneyine doğru ilerledi, bu sırada gökyüzünde Aksungur belirdi. Aksungur silahlı insansız hava aracının (SİHA) Yunanistan radarları tarafından bölgede ilk kez tespit edildiğini aktaran Kathimerini, Türk drone’u için “özel misafir” nitelemesinde bulundu.
Aksungur SİHA’nın Pazartesi gününden başlayarak neredeyse 72 saat Ege semalarında uçtuğunu bildiren gazete, Girit’teki Yunanistan F-16’larına kalkış emri verildiğini de yazdı.
Aconit fırkateyni Antalya’ya geldi
Türkiye’nin Libya’da askeri başarısının yanı sıra Suudi Arabistan, Mısır ve BAE ile diplomatik ilişkilerini normalleştirmesinin de, Doğu Akdeniz’deki gelişmelere etkisi oldu. Sismik araştırma gemisi Barbaros Hayreddin Paşa’yı taciz eden Nikiforos Fokas ile Oruç Reis’e tacizde bulunan Limnos firkateynleri, değişen tablonun ardından Ege Denizi’nde TCG Gaziantep fırkateyni ile eğitim icra etti. 2020’de yaşanan gerilim sırasında Fransa’nın Kıbrıs açıklarına gönderdiği Aconit fırkateyni ise 23 Temmuz’da Antalya limanını ziyaret etti.