Türk siyasi tarihine “postmodern darbe” olarak geçen 28 Şubat 1997’deki Milli Güvenlik Kurulu (MGK) toplantısının üzerinden 26 yıl geçti. Türk siyasi tarihine “postmodern darbe” olarak geçen 28 Şubat 1997’deki MGK toplantısı, Türkiye’de siyasi, idari, hukuki ve toplumsal tartışmaların önünü açtı.
Başbakan Necmettin Erbakan’ın istifası, Refah Partisi’nin kapatılması ve siyasi yasaklarla hafızalarda kalan bu dönem, sonuçları itibarıyla, uzun süre Türkiye gündeminde yer tuttu.
İşte adım adım 28 Şubat süreci…
1996
Necmettin Erbakan Başbakanlığında, Refah Partisi (RP) ve Doğru Yol Partisi (DYP) koalisyonuyla 28 Haziran’da 54. Hükümet kuruldu. Hükümet, kısa süre sonra “rejim tehlikesi” ve “irtica” iddialarıyla karşı karşıya kaldı.
Erbakan’ın Libya ziyareti, D-8 fikrini ortaya atması, dini cemaat liderlerini iftarda ağırlaması, RP’li Sincan Belediye Başkanlığınca düzenlenen “Kudüs Gecesi” programı, 28 Şubat’a giden süreci hızlandıran “kırılma noktaları” arasında yer aldı.
1997
4 Şubat
15 tank ve 20 zırhlı araç Sincan’dan geçerek Yenikent’teki tatbikat alanına gitti. “Askerin uyarısı” olarak nitelendirilen bu gelişme üzerine Sincan Belediye Başkanı Bekir Yıldız, görevden uzaklaştırıldı. Yıldız ile 9 arkadaşı, “halkı kin ve düşmanlığa tahrik” iddiasıyla tutuklandı.
21 Şubat
Genelkurmay Ikinci Başkanı Orgeneral Çevik Bir, “Sincan’da demokrasiye balans ayarı yaptık” ifadesini kullandı.
28 Şubat
MGK, Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel başkanlığında toplandı. 8 saat 45 dakika süren toplantı sonrası 4 maddelik bildiri yayımlandı.
18 Haziran
Erbakan, görevini Tansu Çillerle devretmek için başbakanlıktan istifa etti. Ancak dönemin Cumhurbaşkanı Demirel, hükümet kurma görevini Anavatan Partisi Genel Başkanı Mesut Yılmaz’a verdi.
30 Haziran
ANAP-DSP ve DTP ortaklığıyla 55. Hükümet kuruldu.
1998
16 Ocak Refah Partisi kapatıldı. Necmettin Erbakan, $evket Kazan, Ahmet Tekdal, $evki Yılmaz, Hasan Hüseyin Ceylan ve Ibrahim Halil Çelik’e 5 yıl siyaset yasağı getirildi.
SİYASİLERDEN 28 ŞUBAT MESAJI
28 Şubat’ın yıldönümüyle ilgili siyasilerden de peş peşe mesajlar geldi.
“DARBECİ ZİHNİYETE GEÇİT VERMEDİK”
Meclis Başkanı Mustafa Şentop: Hürriyetin esarete, demokrasinin vesayete teslim olmasını isteyenlerin alınlarından asla silinmeyecek bir utanç tarihi: 28 Şubat 1997. Faillerinin bin yıl ve ötesinde sürmesini arzu ettikleri zorba darbe düzeninin karanlığına karşı, Milletimizin inancı ve iradesinin gücüyle aydınlık galip gelmiştir. Bugün, yaşananların unutulmasının istenmesi, konuşulmaması ve hatta bir kaç özür kelimesiyle iyileşecek geçip gitmiş basit bir hata olarak görülmesi, Milletin hafızasını aslında hiç anlamayan bir zihniyetin yaklaşımıdır.
Gerçekleri reddedici bu yaklaşım, dönemin hayatları gasp edilen, işkence ve zulmü bizzat yaşayan insanlarımızı, 28 Şubat’ın çocuk yaştaki masumlarını bir kez daha aynı şiddetle yaralamakta, aynı travmayı tekrar tekrar onlara yaşatmaktadır. Bu insanlık suçunun tahribatı tamir edilemez ve ruhlardaki yaraları iyileşemez. Ancak gelecekte bir daha asla böylesi bir acının yaşanmaması için, hücrelerinde darbe kodlarını taşıyan anlayışa karşı, demokrasi mücadelesi hafızamızı daima diri tutmak en büyük gücümüzdür.
15 Temmuz’da Milletimizin iradesinin ve mücadelesinin ruhunda da bu güç vardır. Bağımsızlığımızın ve demokrasimizin geleceğinin teminatı bizatihi Milletimizdir. Millet iradesini yok sayan, tehdit eden, seçtiği hükümeti hedef alan, inancıyla yaşama hakkını gasp etmek isteyenlerin sonu daima aynı olacak, hak ettikleri karanlığa gömüleceklerdir. Milletimizin egemenliği, hakları, inancı, geleceği ve demokrasimiz için asla vazgeçmeyeceğimiz mücadelemizle; geçmişten bugüne darbe girişimlerinin ve darbe zihniyetinin daima karşısında onurla duran gençlerimizi, kadınlarımızı her bir insanımızı şükranla, hürmetle selamlıyorum.
“ASLA UNUTMAYACAĞIZ”
Cumhurbaşkanı Yardımcısı Fuat Oktay: Bin yıl sürecek dediler, milletin iradesini hesaba katmadılar… 28 Şubat sadece demokrasiye değil tarihimiz ve medeniyetimize de sürülen kara bir lekedir. Darbeci zihniyete hiçbir zaman geçit vermedik, vermeyeceğiz. Bir daha tekrarlanmaması için de asla unutmayacağız.
“MİLLETİMİZ SANDIKTA GEREKEN CEVABI VERDİ”
İçişleri Bakanı Süleyman Soylu: 28 Şubat, bin yıldır bu topraklardaki tarihimize, medeniyetimize, inanç değerlerimize vurulmak istenen pranganın adıydı. “Sizi yok sayıyor ve size yeni bir bin yıl çiziyoruz.” dediler. Milletimiz, sabrı ve cesaretiyle hesaplarını bozdu, sandıkta gereken cevabı verdi. Hamdolsun.
“KARANLIK TABLOYU UNUTMADIK”
AK Parti Genel Başkan Yardımcısı Hamza Dağ: 15 Temmuz’da yine milletimizin desteği ve Cumhurbaşkanımız Sn. Recep Tayyip Erdoğan’ın dik duruşuyla darbe sevdalıları tarihin tozlu raflarındaki yerini almıştır. Darbecilerin yaşattığı acıları, ortaya çıkardığı karanlık tabloyu unutmadık; unutmayacağız. Milletimizin iradesine zincir vurup Türkiye’de istikrarsızlığı beslemeye çalışan vesayet anlayışı, 28 Şubat 1997’de bir kez daha ortaya çıkmıştır. “Bin yıl sürecek” diyenlere en büyük cevabı, AK Parti’yi iktidara getirerek milletimiz vermiştir.