Yakın tarihli bir deneyin ön sonuçlarına göre, ABD hükümeti tarafından finanse edilen bilim insanları, ilk kez bir füzyon reaksiyonunda net bir enerji kazancı elde ederek sınırsız, sıfır karbonlu güç arayışında önemli bir atılım gerçekleştirdi. Fizikçiler 1950’lerden beri güneşe güç veren füzyon reaksiyonunu dizginlemeye çalıştı, ancak hiçbir grup reaksiyondan tükettiğinden daha fazla enerji üretemedi. Bilim insanlarının şimdiye kadar yapmış olduğu tüm çalışmalar reaksiyondan net enerji kazancı elde edilmesini ve sürecin olabilitesini kanıtlamaya çalıştı. ABD’nin gerçekleştirmiş olduğu yeni çalışma bu anlamda bir kilometre taşı niteliğinde ve fosil yakıtlara ve konvansiyonel nükleer enerjiye karşı güvenilir, sınırsız bir enerjinin kilidi açılmış olabilir.
Nükleer füzyon nedir?
Financial Times’ın, deneyin ön sonuçları hakkında bilgisi olan üç kişiden alıntı yaptığı haberine göre, deney geçtiğimiz haftalarda California’daki hükümet tarafından finanse edilen Lawrence Livermore Ulusal Laboratuvarı‘nda gerçekleştirildi. Burada atalet hapsi füzyonu olarak bilinen bir sürecin kullanıldığı belirtiliyor. Atalet hapsi füzyonu, termonükleer yakıtla doldurulmuş hedefleri sıkıştırarak ve ısıtarak nükleer füzyon reaksiyonlarını başlatan bir füzyon enerjisi araştırma programıdır. Bu, daha önce haberlerine yer verdiğimiz Tokamak ve Stellarators gibi füzyon reaktörlerinde araştırılandan farklıdır.
Tüketilenden daha çok enerji üretildi
Birçok bilim insanı, füzyon elektrik santrallerinin daha onlarca yıl uzakta olduğuna inansa da teknolojinin potansiyelini göz ardı etmek son derece zordur. Füzyon reaksiyonları karbon yaymaz, uzun ömürlü radyoaktif atık üretmez ve küçük bir bardak hidrojen yakıtı teorik olarak bir eve yüzlerce yıl güç sağlayabilir. Lawrence Livermore Ulusal Laboratuvarı’nda gerçekleştirilen testte dünyanın en büyük lazeriyle küçük bir hidrojen plazması bombalanarak füzyon gerçekleştirildi. Füzyonun yapılması için gereken 2.1 megajul enerjinin yaklaşık yüzde 120’si olan 2,5 megajul enerji üretildi. Bilim insanları, halen daha verilerin analiz edildiğini belirtiyor. FT’nin haberine göre bilgi sahibi olan iki kişi, enerji çıkışının beklenenden daha fazla olduğunu ve bunun da bazı teşhis ekipmanlarına zarar vererek analizi karmaşık hale getirdiğini belirmiş durumda. Önümüzdeki günlerde net bir açıklamanın yapılması bekleniyor.
Bu arada 3,5 milyar dolarlık Ulusal Ateşleme Tesisi, geçtiğimiz yıl da benzer bir deney yapmış ve 1,37 megajul üretimi gerçekleştirmişti. Bu sayı, lazerlerdeki enerjinin yaklaşık yüzde 70’i seviyesindeydi. Öte yandan plazma fizikçisi olan Dr. Arthur Turrell, “Bu doğrulanırsa, tarihin bir ana tanık oluyoruz” dedi ve ekledi, “Bilim insanları, 1950’lerden beri füzyonun ortaya konan enerjiden daha fazla enerji açığa çıkardığını göstermek için mücadele ettiler ve Lawrence Livermore’daki araştırmacılar, on yıllardır süren bu hedefi sonunda ve kesinlikle yerle bir etmiş görünüyor.”