MERT İNAN- Sonbahardan bu yana devam eden kuraklık Türkiye’yi kasıp kavuruyor. Ülke genelindeki çiftçiler, yağmur ve kar yağışına hasret kalırken, Konya, Eskişehir ve Sivas’taki üreticiler ise 10 gün içinde yağmur yağmadığı takdirde kuru tarım yapılan alanlardaki buğday tohumlarının çürüyeceği uyarısında bulundu. Türkiye’nin en kurak bölgesi sayılan Konya Karapınar’da mevcut tablonun sürmesi halinde buğday ve arpa üretiminde yarı yarıya düşüşün kaçınılmaz olduğu vurgulanıyor.
2500 obruk oluştu
Yıllardır süregelen yanlış tarım uygulamaları, vahşi sulama hatalarına bir de kuraklığın eklenmesi çiftçinin moralini tepetaklak ederken Milliyet’e konuşan Selçuk Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Fetullah Arık ise Konya Havzası’ndaki obruk sayısının 2500’ü geçtiğini belirtti. Prof. Arık, yer altı su kaynaklarının da gittikçe azaldığını vurgularken şunları dedi:
“Sadece 2020-2021 yılında havzadaki yer altı suyunda 20 metre düşüm yaşandı. Havzanın tümünde 20 metrelik düşüm çok büyük bir su kütlesinin kaybı anlamına geliyor. 50 yıllık süreçte olması gereken azalmanın bir yılda gerçekleşmesi gerçekten korkutucu. Havzanın kuzey ve orta kesimlerinde 250 ile 300 metreden su çekiliyor. Bu derinlik son nokta. Kuraklık birkaç yıl daha bu şekilde devam ederse, yeraltı su kaynakları tamamen tükenecek. Daha az su gerektiren ürünler ekilse bile kuraklık sona ermeden sorunun aşılması çok güç. Vatandaş, ‘Nasıl olsa yağmur yağar’ diyor ama yakın gelecek için korkunç bir susuzluk bizi bekliyor.”
Kuru tarım yağmura…
Karapınar Merkez Sulama Kooperatifi Müdürü Necmettin Ocakçı, son 10 yılın en kurak döneminin yaşandığını belirtirken, Karapınar genelinde 100 bin dekarlık geniş arazide hububat ekimi yapıldığını söyledi. 200 bin dekardan fazla alanda kuru tarım yapıldığını aktaran Ocakçı, “Kuru tarım sulama yapılmadan toprağın yağışlarla ıslanmasıdır. Sonbahar ve kış dönemi kurak geçiyor. Ekim ayında buğday tohumlarını attım. 8-10 gün içinde yağmur düşmezse kuru tarım yapılan yerlerdeki tohumlar çürür. Tohumlar çürüdükten sonra yağmur yağsa da nafile. Havzadaki yer altı su kaynakları da düşmeye başladı. Obrukların sayısı artıyor. Eskiden 70 metreden su çıkarken, artık 150 metreden suyu zor çıkartıyoruz. Yeraltı suyunu yüzeye çıkartıp sulama yapmak ciddi maliyet gerektiriyor. Kuraklık nedeniyle buğdayda ülke olarak ciddi kaybımız olacak” diye konuştu.
Su kaynakları yetersiz
Karapınar Ziraat Odası Genel Sekreteri Nuri Özdil, Konya, Karapınar’da toplam 1 milyon 300 bin dekar tarım arazisi bulunduğunu söyledi. Bir milyon dekarda sulu, 300 bin dekarlık alanda ise kuru tarım denen yani yağışa bağlı üretim yapıldığını bildiren Özdil, “Buğday tohumlarında çürüme başlamasından korkuyoruz. Önümüzdeki 10 günlük süreç çok önemli. Kulu ve Cihanbeyli’deki durum daha da vahim. Söz konusu bölgelerde üretimin yüzde 80’i kuru tarıma bağlı. Kuraklık devam ederse, buğday rekoltesi en az yüzde 50 düşer.
Yüzey su kaynaklarımız yetersiz. Yer altı suları da yıllar içinde hem bilinçsiz kullanım, hem de kuraklık nedeniyle gittikçe azalıyor. Eskiden 70 m’den su çıkarken artık 150 metreden suyu zor çıkartıyoruz” dedi.
Acil tedbir gerekli
Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mithat Direk, kuraklığın kırmızı alarm verdiğini söyleyen uzmanlardan. Karapınar’daki kuraklığın birkaç hafta daha sürmesi durumunda, bu yıl buğday tedariğinde ciddi sıkıntı oluşacağını dile getiren Prof. Dr. Direk, şunları ifade etti:
“Karapınar Türkiye’nin en kurak bölgesi ancak yıllardır uyarılarımız pek dikkate alınmıyor. Konya ve Karapınar başta olmak üzere suyu nasıl verimli kullanacağımızı, kısıtlı sulama yöntemleriyle nasıl yüksek verim alabileceğimizi bilim dünyası ile ele alıp yeni projeler hayata geçirmemiz gerekir. Havzadaki yer altı su kaynakları da azalıyor. Beş yıl önce 50 m’den su alırken, şimdi 150 metreden zor su çekiyoruz. Karapınar ve Konya’daki buğday üretimi için acil tedbir ve projelerin hayata geçilmesi gerekir.”