Dövizdeki yükseliş akaryakıt fiyatlarına rekor üstüne rekor kırdırdı. Her gün artırım trendiyle motorin 27.89 lirayı, akaryakıt 28.44’ü buldu. Motorinde yıllık artırım yüzde 286 düzeyine çıktı. Peş peşe gelen fiyat artışları ise kentler ortası ulaşımı vurdu. Geçen yıllarda okulların kapanacağı haftada ek seferler konulduğunu hatırlatan kesim temsilcileri, bu yıl olağan seferlerin bile gerçekleştirilemediğini belirtti.
PARANIN BÜYÜK KISMI AKARYAKITA GİDİYOR BİR KESİM YAVAŞ YAVAŞ BATIYOR
Otobüsçüler Federasyonu Lideri Birol Özcan “Firmalar bilet satamıyor zira yarın mazota ne kadar artırım geleceğini bilmiyorlar. Bu gidişle teker dönmez” dedi. Kârlarının büyük kısmının yakıta gittiğini belirten Safranbolu Sürücüler Odası Lideri Mehmet Deniz de “Yavaş yavaş batıyoruz. Hükümet bu gidişata göz yummamalı” sözünü kullandı. Vatandaşı konuta hapseden gidişata tedbir alınması davetleri yapıldı.
MİLLET ŞEHİRLERARASI SEYAHAT YAPAMAZ OLDU
Akaryakıt fiyatları rekor üstüne rekor kırarken ulaşım sekteye uğradı. Peş peşe gelen artırımlarla mazot fiyatları 30 liraya dayanırken, otobüs sahipleri bu türlü giderse mesleği bırakacaklarını belirtti. Türkiye Otobüsçüler Federasyonu Lideri Birol Özcan, “Bu mazot artırımlarıyla, bu vaziyet gidersek teker dönmez” dedi.
TL’de yaşanan bedel kaybı, Rusya ve Ukrayna ortasında başlayan savaş petrol piyasasına olumsuz yansıdı. Yaşanan gelişmelerle birlikte akaryakıt fiyatları rekor düzeyde arttı. Geçen sene Haziran ayında 7.23 TL olan akaryakıt fiyatları yüzde 200 artarak 27.83 TL’ye çıkarak rekor kırdı. Yüksek artışlardan sonra ulaşım dalı güç günler yaşarken, dal temsilcileri mesleği bırakacaklarını belirtti. Bu mazot artırımlarıyla, bu vaziyette gidildiği takdirde teker dönmeyeceğini söyleyen Türkiye Otobüsçüler Federasyonu (TOFED) Lideri Birol Özcan, ‘’Mazota gelen artırım belirsizleşmeye başladı, önümüzü görememeye başladık. Artık bugün bu otogarda okul tatili ve bayram öncesinde bizim bütün firmalarımız bakanlığa müracaat ederek ek servis yapabilmesi için müsaade isterdi. Artık kimsede bir şey yok. Zira bilet satamıyorlar’’ dedi. Evvelce tatillerde ek seferler düzenlendiğini ve otogardan 1.700-1.800 araç çıktığını aktaran Özcan, ‘’Bugün şu otogardan bin 230 sefer çıkıyor. Biletler 600-650 lira Van’a dediğimiz vakit. Bütün öğrenciler memleketlerine gidemiyor. Utanıyoruz yani. Artırım istemekten utanıyoruz. Ancak yapacak bir şey yok’’ tabirlerini kullandı. Otobüs sahibi Muhammet Fatih Onyıldız ise nesilerdir bu işi yaptıklarını lakin gelir kâfi olmadığı için otobüslerini satmayı düşündüklerini belirterek ‘’ Gelirler çok düşük. Benim aracım her gün sabit bodruma çalışıyor. Ben 05.00’da buradan kalkıp Bodrum’a iki günde bir çalışıyorum. Yani ayda 15 servis atıyorum. Bunu aya vurduğum vakit küçük bir sağlıyor. Fakat o gelir aracın masrafını kurtarmıyor. Mesela benim Bodrum’a gidiş geliş, acımın yakıt masrafı 17 bin lira. Benim aracım buradan Bodrum’a dolu olsun, Bodrum’dan da İstanbul’a dolu olsun. Yani hiç indi-bindi olmasın, kargo gelirleri hariç hesaplayınca araca kalan para bin lira falan sefer başı. 3-4 yıl evvel benim aracım mesela Sivas’a falan çalıştığı vakit araç 5 bin lira getirdiği vakit, bununla bir dahaki serviste depoyu doldurabiliyordum. Lakin şu an bin liraya mazot alamıyoruz. Evvelden gelen servis bir sonraki servisini bile kurtarıyordu. Lakin şu an kazandığım para buradan Bursa’ya bile mazotunu karşılamıyor’’ diye konuştu.
2 LİRALIK FİYAT ARTIŞI SARFİYATI BİN TL ARTIRIYOR
Art arda gelen artırımlara değinen Otobüs sahibi Muhammet Fatih Onyıldız ‘’Mazota yeni bir artırım geldi. Mesela benim aracımın deposu 500 yüz litre, mazota 2 lira artırım gelince otomatikman giderim bin bin lira artıyor. Her artırımda giderim artıyor. Depoya nazaran gidiyorsun. Zati mesela benim aracım otobandan gidip otobandan geliyor. Otobanlar da git gel 2 bin küsur. Bundan farklı otogar çıkışları var. Daima para, para ödemek öteki bir şey yok. Yani ucu ucuna kurtarıyor. Mesela şuradan geçen kargolar, bunları alarak kurtarmaya çalışıyorsun’’ dedi.
‘PANDEMİDEN ÇIKTIK ARTIRIMLARDAN ÇIKAMIYORUZ’
Pandemiden yeterli berbat çıktıklarını ancak bu artırımlardan çıkamadıklarının altını çizen Peron sorumlusu Turay Arca yolcu olmadığı için otobüslerin kalkmadığını hasebiyle yolcuların da mağdur olduğunu belirterek ‘’Eskiden merhum Ecevit vardı, artırımı direk yüzümüze söylerdi. Artık artık artırımı uyurken söylüyorlar. Bu doğal ki bizim çalışanlarımızı da etkiliyor. Bizi de etkiliyor. Minimum fiyata çalışan insanlarız. Nereye kadar bir geçim sağlayacağız? Şu anda sahiden otomobillerimizi gönderemiyoruz. Zira 15 yolcusu oluyor, ‘Ben bu seyahate gidemem, git- gel 12 bin lira masraf edeceğim. Ben gidemem’ diyor. Bu sefer ne oluyor? Yolcularımızı mağdur bırakmak zorunda kalıyoruz. Artırım yapılır tamam ancak artırımın da kendine nazaran bir formu vardır. İsmi üstünde uyurken artırım mı olur? Sabah markete giriyorum 4 liraya gördüğüm şeyi yedi liraya alıyorum. Bu ne manaya geliyor? Gece operasyon yapılmış. Yani artırım yapılmış’’ sözlerini kullandı.
GEÇEN SENE 8 BİN TL OLAN MALİYET BU SENE 35 BİNE ÇIKTI
KARAR’a konuşan otobüs firması yöneticisi otobüs dolu olsa bile ziyan ettiklerini belirterek başta akaryakıt, köprü, yol fiyatlarının kendilerini sıkıntı durumda bıraktığını söyledi. Firma yöneticisi ziyanına çalıştıklarını söyleyerek ‘’Geçen sene İstanbul’dan Van’a giden bir otobüsün maliyeti her şey dahil 8 bin TL tutuyordu. Bu sene haziran ayı itibariyle bu sayı 30-35 bin TL’ye çıktı. Biz biletleri 645 liraya satıyoruz. Otobüs ful olsa bile tekrar ziyan ediyoruz. Bu türlü giderse kontak kapatmak zorunda kalacağız’’ dedi.
NAKLİYE MASRAFLARI KATLANDIKÇA PAZARDA TEZGAH EL YAKIYOR
Motorin ve akaryakıt artırımlarının akabinde nakliye maliyetleri de katlandı. Son artırımlarla bir arada bir eser ücretsiz bile alınsa Antalya’dan İstanbul’a nakliye fiyatı kilogram başı 1 lira 16 kuruş tutuyor. İstanbul Antalya ortasında tek istikamet giden bir aracın maliyeti geöen sen 4 bin 77 TL iken bu sayı Haziran 2022’de 9 bin 17 TL’ye çıktı. CHP Uşak Milletvekili Özkan Yalım, besinde taşıma masraflarının yılın birinci 69 gününde yüzde 111 arttığına dikkat çekti. BirGün’den Berkay Sağol’un haberine nazaran Yalım, ‘’Tarladan çıkan bu eserlere ayrıyeten; eser fiyatı, kurulcu fiyatı, hal fiyatı, KDV ve halden kent içi nakliye fiyatı, satıcı kârı üzere fiyatlar eklenecektir. Mevcut tarih prestiji ile Antalya İstanbul ortası tarla aralıkları de dikkate alındığında yaklaşık 800 kilometre yol gidilmektedir. Gidiş ve dönüş olmak üzere bir kamyon bin 600 kilometre yol yapmaktadır. 20 ton zerzevat taşıma kapasitesine sahip olan, kırkayak diye tabir edilen bir kamyon yahut bir TIR 100 kilometrede yaklaşık 40 litre motorin yani; 800 kilometrede 320 litre mazot yakmaktadır. Bir aracın sırf gidişteki yakıt fiyatı 9 bin 17 TL. Geri dönüşü var, köprü geçişi, Osmangazi Köprüsü geçişi var, sürücünün ferdî sarfiyatları, araç bakım eklendiğinde gidiş dönüş için sayı 23 bin 107 TL’ye yükseliyor’’ dedi. 1 Ocak 2022’de 12,74 TL’lik mazot fiyatıyla İstanbul’a tek taraf gidişin 4 bin 77 TL olduğunu anımsatan Yalım, bugün birebir rotada maliyetin 9 bin 17 TL’ye yükseldiğini vurguladı.
